жорық күзеті

(Походное охранение)

күзетілетін әскерлерге (күштерге) қарсыластың барлаушыларын жібермеу, оларды қарсыластың тұтқиылдан шабуыл жасауынан қорғауға және шеп құруға, ұрысқа енуге қолайлы жағдай жасау мақсатында жорықта ұйымдастырылатын әскерлерді (күштерді) күзетудің түрі. Ж.к. жорықтық реттің бір бөлігі болып келеді. Оны құрамалардың, бөлімдердің және бөлімшелердің командирлері ұйымдастырады. Олар Ж.к-нің күштері мен құралдарын тағайындайды, оларға тапсырмалар береді, әрекет жасау тәртіптерін анықтайды және оларды жорық кезінде басқарады. Ж.к-не бөлінетін күштер мен құралдардың құрамы әскерлердің (күштердің) қозғалу жағдайларына және, ең бірінші, қарсыласпен қақтығыс болуының ықтималдығына байланысты. Құрлық әскерлерінде Ж.к-не авангардтық, басты, бүйірлі және тылдық жорықтық бекеттері бөлінуі мүмкін. Жорықтық бекеттерден шолғын-шылар жіберіледі, ал жорық лектерінде тікелей күзет ұйымдастырылады. Қолайлы шептерді және қозғалыс бағытының шеттеріндегі жасырын кіре берістерін қалқалаушы басымдылық биіктіктерді басып алу мен ұстап тұру үшін жылжымай-тын бүйірлік бекеттер қойылуы мүмкін. Ж.к. органдарының күзетілетін әскерлерден (күштерден) орналасу қашықтығы атқаратын міндеттеріне, бөлінетін күштер мен құралдар санына, қарсыластың іс-әрекет сипатына, жергілікті жерге, жыл және тәулік мезгіліне байланысты болады. Ж.к. органдары белгіленген бағытқа жылжуларын басты күштер лектерінің жорықтық жылжуы басталғанға дейін тағайындалған қашықтықты жүріп өту есебінен бастайды. Аялдамаларда Ж.к. осы қашықтықты сақтай отыра қолайлы шептерде аялдайды және әскерлердің күзетін жүргізе береді. Күндізгі (түнгі) демалыстарда олар сақшылық күзет қызметін атқарады. Ж.к. жорықта қарсыласпен кездескенде оның күзетін жойып, басты күштерінің іс-әрекеттерін шектейді және өздерінің басты күштерінің жазылуы мен маневрі үшін қолайлы жағдай мен уақытты қамтамасыз етеді. Басты күштер ұрыс үшін шеп құрған соң Ж.к. күзеттік міндеттерін орындауды тоқтатады және командирдің шешіміне сәйкес ұрысқа жаңа тапсырмалар алады.